|
Początek działalności sandomierskiej
komunikacji miejskiej sięga końca lat
40-stych XX w., a dokładnie 1949 roku. W tym
czasie na ulicach Sandomierza pojawił się
pierwszy autobus należący do prywatnej
spółki „Przyczółek”. Autobus kursował kilka
razy dziennie obsługując trasę: Grodzisko –
Rynek Starego Miasta – Dworzec PKP.
W 1953 roku spółka „Przyczółek” zrezygnowała
z działalności przewozowej i do 1956 roku
miasto Sandomierz pozostawało bez regularnej
komunikacji. W roku 1956 władze miasta
powołały do życia Miejską Komunikację
Samochodową działającej w ramach
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. W
początkowym okresie jej istnienia autobusy
kursowały na trzech liniach komunikacyjnych.
Pierwsza kursowała w granicach
administracyjnych miasta, łącząc osiedle
Grodzisko z Rynkiem Starego Miasta i Dworcem
PKP. Dwie pozostałe wybiegały swym zasięgiem
poza granice miasta. Jedna z nich łączyła
Sandomierz z Mokoszynem i Złotą, druga zaś z
Obrazowem i Trześnią.
Wraz z systematycznym rozwojem Sandomierza, tworzenia
nowych zakładów pracy, budowy nowych
mieszkań, następował przyrost liczby
mieszkańców miasta. Wzrosła również liczba
osób przybywających do miasta z okolicznych
miejscowości, którzy podejmowali pracę, bądź
naukę w szkołach. W następstwie tych zmian
wzrosło zapotrzebowanie społeczne na
regularny transport osób. Miejska
Komunikacja Samochodowa chcąc sprostać tym
oczekiwaniom systematycznie zwiększała
zakres swych usług przewozowych jak i ilość
posiadanych autobusów. W pierwszej połowie
lat 60-tych zdecydowaną większość
posiadanych przez MKS Sandomierz autobusów
stanowiły Stary-51. Pojazdy te wraz z
upływem czasu odmawiały posłuszeństwa. Z
uwagi na brak specjalistycznego zaplecza
technicznego w Sandomierzu, nawiązano
współpracę w zakresie remontu sandomierskich
autobusów z MPK Starachowice. Zaowocowało to
przejściem MKS Sandomierz w roku 1965 pod
patronat tegoż przedsiębiorstwa. W tym
również roku zajezdnia MKS została
przeniesiona z dotychczasowej siedziby przy
ul. Kościuszki na obecne miejsce przy ul.
Przemysłowej.
Po kilku latach przynależności do struktur MPK
Starachowice, w Sandomierzu podjęto decyzję
o usamodzielnieniu się MKS. Używane
dotychczas autobusy Star-51 zastąpiono
autobusami nowej generacji San-H100,
pochodzącymi z fabryki samochodów w Sanoku.
Największe wyzwanie, któremu musiała sprostać MKS
Sandomierz przypadło na koniec lat 60-tych i
początek 70-tych i związane było z
uruchomieniem produkcji w Hucie Szkła
Okiennego w Sandomierzu. Przedsiębiorstwo
stanęło przed bardzo trudnym zadaniem, jakim
było zagwarantowanie przewozów pasażerskich
dla załogi Huty i mieszkańców powstającego
osiedla hutniczego. Należy zaznaczyć, iż w
1973 roku MKS Sandomierz posiadała 26
autobusów i przewoziła w ciągu roku ok. 5
mln pasażerów.
 |
Po utworzeniu w 1974 roku
Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa
Komunikacyjnego w Kielcach, MKS Sandomierz weszła w jego struktury jako
niesamodzielny zakład, podlegający
Oddziałowi WPKM w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Rozbrat z WPKM Ostrowiec Świętokrzyski
nastąpił bardzo szybko. W 1975 roku po
wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju,
MKS Sandomierz stała się jednym z zakładów
Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Gospodarki
Komunalnej i Mieszkaniowej w Stalowej Woli,
Oddział w Sandomierzu.
Wraz z utworzeniem województwa
tarnobrzeskiego i wyborze na stolicę
województwa miasta Tarnobrzega (nie
posiadającego komunikacji miejskiej)
zaistniała konieczność uruchomienia
nowych linii komunikacyjnych
łączących miasta Sandomierz i
Tarnobrzeg. Utworzono w tym czasie
trzy linie komunikacyjne. Dwie
kursowały na trasie Sandomierz
–Tarnobrzeg – Sandomierz, natomiast
trzecia obsługiwała teren
administracyjny Tarnobrzega. |
Kolejne lata działalności MKS Sandomierz, to ekspansja
zakładu w kierunku uruchamiania nowych linii
komunikacyjnych dla coraz większej liczby
okolicznych miejscowości. Szczyt
działalności zakładu przypada na rok 1983. W
tym czasie MKS Sandomierz dysponowała ok.
czterdziestoma autobusami H9-35 i
obsługiwała ponad 20-cia linii
komunikacyjnych. Z uwagi na przerost
napełnienia pasażerskiego, korzystanie z
usług MKS przestało być dla pasażerów
przyjemnością, a stało się nieodzownym
codziennym trudem.
Utworzenie w 1985 roku MKS w Tarnobrzegu rozpoczęło
powolny regres działalności MKS w
Sandomierzu. Wysłużone autobusy H9-35
zastąpiono pojemniejszym taborem marki Jelcz
PR-110 Berliet i M-11, a dotychczasową
obsługę linii łączących miasta Sandomierz i
Tarnobrzeg przejął zakład MKS z Tarnobrzega.
Na przełomie lat 80-tych i 90-tych MKS Sandomierz
obsługiwała ok. 15 linii komunikacyjnych,
mając w dyspozycji 35 szt. autobusów, ale
trudności eksploatacyjno-techniczne związane
z ich naprawą (deficyt części zamiennych),
spowodował, iż znaczna ich część była
unieruchomiona.
Niekorzystna sytuacja ekonomiczna MKS Sandomierz
pojawiła się wraz z wprowadzeniem w życie
ustawy o samorządzie gminnym w 1990 roku. W
ustawie tej scedowano na rzecz gmin
obowiązek zagwarantowania lokalnego
transportu zbiorowego. Z obowiązku tego
Gmina Sandomierz wywiązała się, powierzając
obsługę komunikacji miejskiej w granicach
administracyjnych miasta Sandomierza –
Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i
Mieszkaniowej.
Brak zainteresowania Gmin ościennych współfinansowaniem
ulg i zwolnień w przejazdach na liniach poza
miejskich przyczynił się do powolnego
ograniczania zakresu wykonywanych przez MKS
Sandomierz usług przewozowych. W pierwszej
kolejności zrezygnowano z usług na rzecz
miejscowości ościennych dla których miasto
Sandomierz przestało być atrakcją zarobkową.
Tak stało się z deficytową linią Nr 17
kursującą do Koprzywnicy. Dla mieszkańców
Koprzywnicy atrakcyjniejszym miastem pod
względem świadczenia pracy i handlu, stał
się Tarnobrzeg.
W połowie lat 90-tych nastąpiła gwałtowna ekspansja
podmiotów prywatnych świadczących usługi
przewozowe na terenie miasta Sandomierza.
Działalność przewoźników prywatnych,
świadczona pojazdami marki Nysa i Żuk,
nastawiona była wyłącznie na zysk. Swoje
usługi przewozowe, należy podkreślić, iż
pozbawione jakichkolwiek aspektów
społecznych, świadczyli wyłącznie na
najbardziej dochodowych liniach
komunikacyjnych. Spowodowało to utratę
rentowności ich obsługi przez MKS.
Podkreślić należy, iż te rejony miasta,
które nie posiadały dotychczas regularnej
komunikacji miejskiej w dalszym ciągu bez
niej pozostały. Do istotnych i bardzo
ważnych czynników, mających olbrzymie
znaczenie w tym okresie dla funkcjonowania
komunikacji miejskiej, należy likwidacja
wielu miejsc pracy w Sandomierzu i okolicy.
W związku z narastającymi trudnościami
ekonomiczno-technicznymi, do których w
sposób zdecydowany przyczynił się
niekontrolowany rozwój usług prywatnych
przewoźników. W pierwszych latach 2000 roku
podjęto działania restrukturyzacyjne MKS. W
pierwszej kolejności rozpoczęto likwidację
wysłużonego taboru autobusowego. Autobusy
marki Jelcz, zastąpiono czterema nowymi
Autosanami: dwoma H9-35 i dwoma A10-10M
„Medium”. Spośród kilku możliwych wariantów
restrukturyzacyjnych, zdecydowano się na
wariant przewidujący likwidację wszystkich
linii zamiejskich. Do obsługi pozostawiono
wyłącznie linię Nr 8 relacji Sandomierz –
Gorzyce, która po skróceniu trasy w późniejszym czasie do ul. Wielowiejskiej spowodowała zawężenie realizowanych przez MKS usług wyłącznie do granic administracyjnych miasta Sandomierza.
Reorganizację MKS rozpoczęto w miesiącu czerwcu 2001 r.
i zakończono w czerwcu 2002 r., natomiast
wymianę wysłużonych Jelczy na małogabarytowe
Autosany H-6 i H-9 (po kapitalnym remoncie w
specjalistycznym zakładzie naprawczym),
zakończono w 2003 roku.
Pomimo wprowadzonych na początku 2000 roku działań restrukturyzacyjnych, obecna sytuacja komunikacji miejskiej jest w dalszym ciągu trudna i wymaga stałych zabiegów ekonomiczno-technicznych. Przedsiębiorstwo systematycznie domaga się uregulowania zasad funkcjonowania transportu zbiorowego osób w Sandomierzu, w oparciu o obowiązujące przepisy prawne. Ważnym elementem działań jest również dostosowanie taboru autobusowego do wymogów i oczekiwań społecznych. Dlatego też w 2006 roku dokonano zakupu dwóch nowych autobusów średnio pojemnych, które zastąpiły wysłużone Autosany H9-35.
Radykalne zmiany w komunikacji miejskiej nastąpiły w związku z pojawieniem się w dniu 01 października 2009 r. informacji Zarządu Województwa Świętokrzyskiego o naborze wniosków o dofinansowanie dla działań 6.1 i 6.2 RPOWŚ na lata 2007-2013. Spółka nasza przy istotnym wsparciu ze strony Burmistrza Miasta Sandomierza przygotowała, a następnie złożyła w dniu 05 listopada 2009 r. w ramach osi priorytetowej 6 „Wzmocnienie ośrodków miejskich i rewitalizacji małych miast” działanie 6.1 „Wzmocnienie regionalnych i sub-regionalnych ośrodków wzrostu”, wniosek o dofinansowanie projektu pod nazwą „Zakup autobusów w celu świadczenia usług transportu publicznego dla miasta Sandomierza”.
Wniosek został przygotowany z myślą zastąpienia części wyeksploatowanych autobusów, którymi Spółka realizowała zadania własne Gminy Sandomierz w zakresie transportu publicznego.
W ramach dwuetapowego konkursu dokonano realizacji następujących zadań:
1. zakup 6 sztuk autobusów do publicznego transportu
miejskiego
przystosowanych do przewozu osób
niepełnosprawnych, wyposażonych w
system monitorowania
bezpieczeństwa,
2. zakup 11 sztuk systemu dystrybucji
biletów - automatów mobilnych,
3. zakup systemu informatycznego dla
komunikacji miejskiej.
Przygotowany przez naszą Spółkę projekt przeszedł pozytywną ocenę formalną, a następnie merytoryczno-techniczną w wyniku, której znalazł się (uzyskując 60 pkt.) na pierwszym miejscu listy rezerwowej z uwagi na brak dostatecznej ilości środków finansowych dostępnych w ramach w/w konkursu.
Po licznych monitach naszej Spółki, w które zaangażował się Burmistrz Miasta Sandomierza otrzymaliśmy w dniu 15.04.2011 r. informację o warunkowym wyborze naszego projektu do dofinansowania, który po podpisaniu umowy w dniu 16 września 2011 r. został dopuszczony do realizacji.
Całkowity koszt realizowanego projektu wyniósł 4.492.268,18 zł z czego dofinansowane w kwocie 2.064.379,20 zł pochodziło ze środków Unii Europejskiej.
W ramach realizacji projektu zakupiono: system informatyczny dla komunikacji miejskiej „Municom”, 6 szt. autobusów marki Autosan M09LE „Sancity” oraz 11 szt. automatów mobilnych Ticomat 810.
Najbliższe lata dla lokalnego transportu zbiorowego w
Sandomierzu, to działania wynikające z
przyjętych przez Polskę wytycznych
obowiązujących w krajach Unii Europejskiej,
a mianowicie:
- promowanie przyjaznych środowisku form
komunikacji takich, jak komunikacja
zbiorowa,
szlaki rowerowe i piesze
- ograniczenie zapotrzebowania na
korzystanie z transportu indywidualnego
poprzez
organizację zbiorowego transportu zintegrowanego
- wprowadzenie ograniczeń mających wpływ na
zmniejszenie liczby indywidualnych
pojazdów silnikowych, jak również podjęcie działań zmierzających do
uatrakcyjnienia
usług świadczonych w ramach transportu zbiorowego, prowadzonego w
kierunku miejsc
pracy i usług oraz ośrodków rekreacji i wypoczynku.
Wyżej wymienione wytyczne pochodzą z
rezolucji podjętej przez ministrów ds.
transportu krajów Unii Europejskiej w
kwietniu 2001 r.
|
